از زمان شروع بحران در سوریه كشورهای غربی و در راس آنها آمریكا از جهات گوناگون درصدد دخالت در امور داخلی و دامن زدن به تنش ها در این كشور برآمده اند. اعزام مكرر هیات های سیاسی به دمشق، انتشار اخبار خلاف واقع از اوضاع سوریه، تجهیز و حمایت از مخالفان سوری و ملاقات با مخالفان از نمونه تلاش های بی سرانجام دولت آمریكا در سوریه بوده است. در طول مدت بحران سوریه تاكنون، هیلاری كلینتون وزیر امور خارجه آمریكا ضمن دیدار با گروه های مخالف دولت بشار اسد رییس جمهوری سوریه در اظهارات خود به حمایت از مخالفان پرداخته است. وی در آخرین حمایت خود در 4 مرداد ماه ضمن هشدار به بشار اسد، برای چندمین بار به حمایت از مخالفان سوری پرداخت و ادعا كرد كه مخالفان باید به فكر برنامه ریزی برای آینده ای بدون اسد باشند.

به گزارش خبرگزاری رسمی چین، شینهوا، كلینتون ادعا كرده است كه واشنگتن با همكاری با دوستان همفكر خود در تلاش است تا به درگیری ها در دمشق پایان دهد.

همچنین به گزارش خبرگزاری رویترز، كاخ سفید در روزهای اخیر با كمك های پنهانی بیشتر به شورشیان سوریه موافقت كرده است.

به نوشته رویترز، تصمیم ارسال بیشتر تجهیزات آخرین گام های دولت اوباما در خصوص سوریه است، اما مشخص نیست كه آیا با این وجود آمریكا در هدف خود كه همانا مداخله نظامی در سوریه است موفق خواهد بود یا خیر؟

پیش از این هیلاری كلینتون به طور علنی از ارسال تجهیزات مخابراتی برای مخالفان بشار اسد خبر داده بود.

اظهارات كلینتون و سران ایالات متحده در حالی است كه هفته نامه آمریكایی نیوزویك در فروردین ماه سال جاری با خطاب قراردادن باراك اوباما رییس جمهوری آمریكا از این كشور خواست تا با تامل بیشتری نسبت به قضایای سوریه اقدام كند.

به نوشته نیوزویك، مسلح كردن معارضان سوری پیامدهایی دارد كه سران آمریكا متوجه آن نیستند.

دخالت های ایالات متحده به منظور سودجویی از حوادث سوریه به اینجا منتهی نمی شود. روسیه و چین كه موضعی متفاوت با غرب در قبال حوادث سوریه اتخاذ كرده اند و با حمایت از دولت بشار اسد، با دخالت خارجی در امور سوریه مخالفند از تركش دخالت های واشنگتن در امان نمانده اند.

مقام های واشنگتن با انتقاد از دولت های مسكو و پكن در تلاش اند تا موضع این كشورها در قبال سوریه را تغییر دهند.

شورای روابط خارجی آمریكا كه مهمترین مركز تصمیم سازی در ایالات متحده به شمار می رود در پرونده ای به بررسی اوضاع سوریه پرداخت. این مركز با انتشار مصاحبه ای به تحلیل روابط روسیه و سوریه و نیز مقاله ای به قلم ریچارد هاس رییس شورای روابط خارجی آمریكا به مواضع ایالات متحده پرداخته است.

شورای روابط خارجی آمریكا(Council on Foreign Relation) در گفتگو با دمیتری سایمز (Demitri SImes)، كارشناس مسایل روسیه ضمن انتقاد از حمایت این كشور از دولت بشار اسد به بررسی روابط روسیه با سوریه پرداخت.

به نوشته سی اف آر، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه با موضع گیری خود تاكنون نشان داده است كه موضع خود در خصوص تحریم علیه سوریه را تغییر نخواهد داد و از دولت سوریه حمایت خواهد كرد.

سی اف آر با طرح سوال در خصوص فروش سلاح به سوریه مدعی شد كه حمایت مسكو از دمشق به دلیل مبادلات تسلیحاتی میان دو كشور است. این در حالی است كه كارشناس سوری ضمن رد این ادعا اعلام كرد كه در حال حاضر بشار اسد قادر به خرید سلاح از این كشور نیست و مبادله تسلیحاتی دو كشور بر اساس قراردادهای منعقد شده پیش از این است.

دمیتری سایمز روابط آمریكا و روسیه را در حال حاضر اینگونه تشریح كرد: پس از ماجرای 11 سپتامبر ولادیمیر پوتین اولین فردی بود كه حمایت خود از ایالات متحده را اعلام كرد، اما پس از آن تنش و سراشیبی میان روابط دو كشور آغاز شد، زیرا رییس جمهور روسیه مانند بسیاری دیگر از قدرتمندان این كشور متوجه شد كه رفتار آمریكا با روسیه همانند یك كشور برتر و قوی نیست. در حقیقت ایالات متحده آمریكا از طریق اعمال نفوذ در كشورهای اطراف روسیه نه تنها به دنبال داشتن رابطه ای سازنده با این كشور نیست بلكه در تلاش است تا از طریق كشورهای همسایه در امور روسیه دخالت كند.

شورای روابط خارجی آمریكا همچنین با انتقاد از عدم حمایت روسیه از اعمال تحریم ها علیه دولت سوریه نوشت: روسیه به دنبال تمدید ماموریت ناظران سازمان ملل در سوریه بوده است و بنا به گفته سرگئی لاوروف، كشورهای غربی از طریق تهدید به عدم رای دادن تمدید ماموریت ناظران بین المللی در سوریه به دنبال باج گیری از این كشور هستند.

كارشناس روسی در پاسخ به این ادعا اظهار كرد كه روس ها معتقدند كه دولت اوباما درخصوص سوریه به شكلی ریاكارانه عمل می كند، زیرا واشنگتن پیش از این به آنها اعلام كرده بود كه چنانچه بخواهد می تواند بشار اسد را نیز همانند آنچه در عراق رخ داد، از میان ببرد. مقام های روس بر این باورند كه دولت اوباما به طور مستقیم قصد دخالت در حوادث سوریه را ندارد و به دنبال مقصر جلوه دادن روسیه در بحران سوریه است و اوباما به خودی خود به دنبال انجام كاری نیست.

سی اف آر همچنین در مقاله ای به قلم ریچارد هاس به بررسی وتوی قطعنامه شورای امنیت علیه سوریه از سوی چین و روسیه و موضع آمریكا در قبال سوریه پرداخت.

باید یادآور شد؛ چندی پیش شورای امنیت در قطعنامه پیشنهادی خود از سوی كشورهای غربی، دولت سوریه را به تحریم های اقتصادی و اخراج ارتش این كشور از شهرها و مناطق مسكونی تهدید كرد. روسیه و چین نیز در واكنش به این قطعنامه با دادن رای وتو مانع از تصویب قطعنامه تحریم علیه سوریه در شورای امنیت شدند.

در این میان رییس شورای روابط خارجی آمریكا در واكنش به موضع دولت های مسكو و پكن مدعی شد كه وتوی قطعنامه شورای امنیت از سوی روسیه و چین در حالی صورت گرفته است كه اوضاع سوریه تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی است.

به گفته ریچارد هاس، پیشنهاد تمدید ماموریت ناظران سازمان ملل متحد در سوریه و حمایت كوفی عنان نماینده ویژه سازمان ملل از آن بسیار تعجب برانگیز است.

بنابر نظر وی، وتوی روسیه و چین به سبب ترس و اضطراب ناشی از قطعنامه هایی است كه مشاركت بین المللی در امور داخلی كشورها را مشروعیت می بخشد. همچنین این دولت ها نگران سوابق تاریخی خود هستند كه می تواند علیه شان دردسر ساز شود (هاس در این ادعا منظور خود از سوابق تاریخی را ذكر نكرده است) اما در مقابل نیز ایالات متحده و بسیاری از كشورهای دیگر وجود دارند كه در برابر دولت هایی كه با شهروندان خود رفتار نامناسب دارند، احساس مسوولیت می كنند.

به ادعای وی دولت سوریه كنترل خود را بر بخش های مهم كشور از دست داده است و مخالفان در شهر دمشق اعتراض های موفقیت آمیزی داشته اند.(مطالب شورای روابط خارجی قبل از پیروزی های ارتش بر تروریست ها نوشته شده است)

هاس در پایان یادداشت خود ضمن زیر سوال بردن مشروعیت سازمان ملل، از دولت های همسو و متحد خواست تا در خصوص سوریه تصمیم های یكپارچه اتخاذ كنند.

به نوشته رییس شورای روابط خارجی آمریكا ایالات متحده و كشورهای همسو با آن نباید سازمان ملل را همانند یك نهاد چندجانبه و سرچشمه مشروعیت بنگرند. بلكه برعكس باید تلاش كنند با ائتلاف میان كشورهای عضو ناتو و دولت های عربی، تحریم های علیه سوریه را افزایش دهند و حمایت سیاسی قدرتمندی را از مخالفان سوریه به عمل آورند.

وی همچنین از كشورهای همسو با ایالات متحده خواست تا بشار اسد و همراهان وی را به جنایت جنگی متهم كنند و در خصوص حمله به تسلیحات شیمیایی سوریه و سوریه پس از بشار اسد نیز فكر كنند.

بر همین اساس روزنامه آمریكایی واشنگتن پست به تازگی در گزارشی از شكست اطلاعاتی آمریكا در سوریه خبر داد.

بنا بر اذعان این روزنامه، آمریكا همزمان با شروع بحران در سوریه به دنبال به دست آوردن اطلاعات دقیقی در خصوص نیروهای مخالف دولت در این كشور بوده است، اما به رغم تلاش هایش تاكنون نتوانسته است به اطلاعات مناسبی كه منجر به كنار گذاشتن بشار اسد شود، دست یابد.

همچنین واشنگتن پست با اعلام این مطلب كه سازمان مركزی اطلاعات آمریكا، سیا، در سوریه فاقد نیرو و پایگاه است مدعی شد كه آمریكا در گردآوری اطلاعات موردنظر خود مجبور به كمك گرفتن از جاسوس های تركیه و برخی دیگر از كشورهای منطقه شده است.

شبكه خبری الجزیره نیز در گزارشی به نقل از مسوولان وزارت امور خارجه آمریكا اعلام كرد كه ماموران سی. آی. ای به شكست اطلاعاتی در سوریه اعتراف كرده اند و برخلاف حوادث مصر و لیبی در سوریه هیچ كاری از پیش نبرده اند.

كوفی عنان نیز در تیرماه گذشته از شكست تلاش كشورهای بین المللی در سوریه سخن گفت و اعلام كرد كه شواهد نشان می دهد كه ما موفق نبوده ایم.

اقدامات حمایتی آمریكا از مخالفان بشار اسد و انتشار اخبار خلاف واقع از سوریه در حالی ادامه دارد كه به نظر می رسد با وجود بحران های فراوان در عرصه مشروعیت و نیز امور اقتصادی، دیگر سردمداران آمریكایی قادر به دستیابی به اهداف و اجرای برنامه های توسعه طلبانه خود نیستند.

پژوهش**ف.ذ**9123